Natuurwaarde en kerstboom
Deel 68, december 2014
Ik las een interessant artikel. In dat artikel werd een natuurorganisatie genoemd, die het plan had opgevat om aan de natuur een intrinsieke waarde toe te kennen.
Een ieder, die zich in die natuur had misdragen, zou zich dan bijvoorbeeld voor de rechter moeten verantwoorden.
Op zich klinkt dat best wel aardig, het lijkt op het eerste gezicht ook wel enigszins logisch.
Al die bloemen-, en paddenstoelen plukkende mensen en al die, van de paden afwijkende en kerstboom stelende wandelaars, joggers en mountainbikers, uitlaters met loslopende honden en verder nog al die jagers die alles maar doden, kortom die “natuurvernielers” moeten maar eens voelen hoe het niet moet en wat er niet mag.
Maar dat gaat natuurlijk gelijk al mis.
Wat is eigenlijk “de natuur” en van wie is die dan en wanneer en wie bepaald dan wat de intrinsieke waarde daarvan is?
Het zullen uiteindelijk de mensen zijn, die vaststellen wat die waarde waard is, want bomen, struiken, planten en dieren kunnen dat niet zelf, bovendien hebben die al een waarde van zichzelf.
Trouwens, al die organismen gezamenlijk zal het een zorg zijn hoe de mens over die waarde denkt.
Ze hebben helemaal geen moment tijd om daar aan te denken, zijn daar ook niet mee bezig, wel met de “struggle for live” en daar hebben ze het druk genoeg mee.
Het zullen dan ook weer de mensen zijn, die gaan bepalen wat wel en niet mag en het zullen dan ook weer de mensen zijn die elkaar de maat gaan nemen en elkaar ter verantwoording zullen gaan roepen.
In de natuur zijn en ontstaan allerlei verbanden, allerhande zaken, die in elkaar grijpen.
Op het moment, dat een natuurorganisatie een kerstboom kapt, omdat zo’n boom of het hout een welkome bron van inkomsten is, gaat een heel ekosysteem, een heel biotoop vol organismen, in een klap verloren.
Kappen ze een heel perceel, dan is er nog meer kapot. Op dat moment zou je als burger die organisatie ter verantwoording moeten kunnen roepen, want er is inbreuk gedaan op de intrinsieke waarde van de natuur.
Echter, wacht nog maar even met dat roepen, want als er eens in de zoveel jaar een zware storm zo’n bosperceel treft, waaien er misschien wel net zo veel kerstbomen om en is de intrinsieke waarde net zo goed geschonden, maar dan heet het vergoelijkend “natuurgeweld”.
Als u de bovenstaande regels goed hebt gelezen voelt u de nuance. Wie bepaalt nu op welk moment welke intrinsieke waarde is beschadigd en waarom?
Als er een kerstboom omvalt is er plotsklaps een heel ekosysteem vernietigd en als die boom blijft liggen komt er zo maar een ander systeem voor in de plaats.
De een zijn dood is de ander zijn brood, kortom in de natuur is altijd alles in beweging en niets blijft hetzelfde.
Wat zit er nou achter, dat zo’n organisatie de natuur in zijn geheel een intrinsieke waarde wil toekennen?
Emotie? Fijngevoeligheid? Alles onveranderd willen laten? Met de handen op de rug door de natuur lopen en nergens aankomen?
Het zou ook zo maar wel een beetje een zieligheidscultus kunnen zijn: “Kijk nou toch eens hoe goed wij zijn voor de natuur!”
De achterliggende gedachte is, (en dat zegt men dan niet ronduit) dat er uiteindelijk niet meer in de natuur gejaagd zal kunnen worden, want de jacht verstoord en vernietigd heel wat en gaat ten koste van de intrinsieke waarde en de biodiversiteit.
Laten we dat aan de hand van een voorbeeld eens proberen duidelijk maken.
In een groot gebied leven op enig moment wel 200 wilde varkens(=fictief getal, het zijn er vast meer).
De boswachter en zijn hulpen is het gelukt het totale aantal met de helft te verminderen.
Die 200 veroorzaakten met z’n allen flink wat schade aan landbouwgewassen, maar wroetten ook in de bosgrond en de bermen langs de wegen, in tuinen en sportvelden en aten daar heel wat zaden en ongewervelden; daarbij werd tegelijkertijd de intrinsieke waarde van die biotopen ferm schade toegebracht.
Is er nu sprake van verminderde biodiversiteit wanneer er 100 minder zijn? Nee, de biodiversiteit is ongewijzigd, er zijn weliswaar varkens minder maar er blijven weer meer ongewervelden over.
De intrinsieke waarde van de natuur is nu betreffende de varkens flink geschonden en betreffende de wormen, insekten en beukennootjes is diezelfde waarde zelfs beter geworden.
Wie gaat wie nou voor de rechter dagen en waarvoor? De natuur gaat zijn gang, op de plaatsen waar wroetschade is geweest komen nu zaden tot ontwikkeling en doordat er nu even wat minder zwijnen zijn kunnen die zaden planten, struiken en misschien wel weer bomen worden, het biotoop is gestaag veranderd en de intrinsieke waarde van dat stuk natuur uiteindelijk ook.
Wie kunnen we daar dan de schuld van geven, over zoiets kun je moeilijk de rechter een uitspraak laten doen.
De natuur als geheel een intrinsieke waarde geven, als organisatie zelf bomen kappend omdat dat financieel aantrekkelijk is en wanneer niet de bomen maar wel de varkens worden uitgedund daar bezwaar tegen maken, omdat dan de waarde van de natuur geweld is aangedaan.
Ik geef direkt toe, het voorbeeld van de bomen en de zwijnen is er zo maar een en misschien niet de beste.
Er zijn echter vele andere voorbeelden te bedenken, waaruit zal blijken dat, wanneer de natuur als geheel een intrinsieke waarde krijgt, er voortdurend alleen maar welgestelde mensen(rechtszaken zijn prijzig!) bij elk wissewasje de gang naar de rechter zullen gaan maken.
Let wel, dat is absoluut niet denkbeeldig, want zelfs het simpele maaien van het gras is verstoring van de intrinsieke waarde van de natuur in het gazon.
Ik wens u een heel goed 2015!
Bart Smit
NB. Veertjes is een regelmatige bijdrage op de website van Aviornis Nederland. De column geeft niet noodzakelijk de officiële mening van Aviornis weer.
