Een van de belangrijkste argumenten voor het houden van dieren in beschermd milieu is het feit dat deze activiteit kan bijdragen tot het behoud van dieren die in de natuur met uitsterven bedreigd worden. Het idee dat dierenparken en private collecties een soort stationaire Ark van Noah kunnen vormen voor soorten die het in hun eigen biotoop moeilijk hebben wordt thans algemeen aanvaard en heeft in het verleden al voor heel wat soorten zijn waarde bewezen.

Erg belangrijk bij dit alles is dat deze zogenaamde ex-situ populaties enkel maar soortzuivere dieren omvatten, dat er voldoende genetische variatie aanwezig is en dat ze op een professionele manier worden beheerd. Alleen dan kan een ex-situ project geloofwaardig overkomen en biedt het kans op slagen, ook op langere termijn.

Meer bepaald voor de verschillende Tragopanensoorten die in beschermd milieu gehouden worden, stelt zich het probleem dat er in de loop van de jaren heel wat twijfels over met name de soortzuiverheid is gerezen. Hiervoor bestaan verschillende redenen, maar feit is dat het vandaag niet meer mogelijk is enkel op morfologische basis te beoordelen of een vogel al dan niet zuiver is. Binnen de internationale gemeenschap is men het er thans over eens dat in dergelijke gevallen alleen een DNA-onderzoek uitsluitsel kan bieden.

Naar aanleiding van deze steeds wederkerende vraag over zuiverheid bij tragopanen in ex-situ populaties, is er een werkgroep opgericht in samenwerking met WPA-Benelux.

De werkgroep is actief bezig met literatuuronderzoek, morfologisch onderzoek en DNA onderzoek. De laatste twee is in samenwerking met wetenschappelijke instellingen.

Deze werkgroep heeft beslist te starten met een pilootproject om zo aan de jarenlange twijfels een antwoord te kunnen geven. Het DNA-project moet daar dus klaarheid in brengen. Dit zal niet zo eenvoudig zijn omdat het hier blijkbaar om soorten gaat die evolutionair gezien nog vrij “jong” zijn. Dat kan als gevolg hebben dat er van nature nog een, zij het beperkte, genetische overlapping kan bestaan. Daardoor is het mogelijk dat bepaalde historische kruisingen, gevolgd door een reeks terugkruisingen met de zuivere soort, slechts een zeer geringe rest-impact op het genoom vertonen, waardoor ze aan de aandacht kunnen ontsnappen.

Daarom is het noodzakelijk om zoveel mogelijk stalen te onderzoeken, teneinde de natuurlijke variatie binnen de soort zo goed als mogelijk in kaart te brengen. De soortzuivere dieren worden opgenomen in een studbook zodat er onverwante soortzuivere koppels kunnen samengesteld worden in samenspraak met de deelnemers.

Dit project kan tevens de basis zijn voor andere fokprogramma’s ter instandhouding van bepaalde dieren in nood en zeker die op de Red List staan. Tevens is de werkgroep ook bezig met een gedragsstudie in volièremilieu.

Terzelfder tijd is het een promotie van onze verenigingen bij diverse overheden.