De edelfazanten van Peter Reinders

Tekst door Peter Paul van der Lugt
Foto's door Armin Klaassen en Peter Paul van der Lugt

Dit artikel werd gepubliceerd in het Aviornis International magazine, Nederlandstalige editie, nummer 255, juni 2017.

Met een zekere regelmaat wordt in ons boekje geschreven over watervogelparadijsjes. Maar er zijn ook andere vogelbestemmingen met een paradijselijke uitstraling. Naar één van die bijzondere plekken zijn we op weg op de eerste echte lentedag van 2017. Door het Noord-Limburgse land rijden we naar Panningen met links en rechts van ons uitgestrekte aspergevelden waar de plastic tunnels boven de bedden staan te ratelen in de straffe wind.

We hebben afgesproken met Peter Reinders die daar de grootste collectie echte of edelfazanten in de Benelux bezit en beschouwd kan worden als expert in het houden en kweken van deze fraaie fazanten.

Om misverstanden te voorkomen: De echte of edelfazanten mogen we niet verwarren met bos- of jachtfazanten. Onder de edelfazanten worden begrepen de soorten van het geslacht Phasianus en elk van de meer dan 30 raszuivere ondersoorten ervan.

Onder de bosfazanten verstaan we de verschillende vormen van Phasianus-fazanten die we in allerlei mengvormen en variaties als jachtwild in Europa tegenkomen. Die zijn oorspronkelijk afkomstig uit de Kaukasus en door de Romeinen meegenomen als smakelijk jachtwild. Later kwamen naast deze zwartnekfazanten nog de Chinese ringnek-, de Koreaanse en de Mongoolse fazant naar Europa. Het gevolg van deze introducties is dat de bosfazant door allerlei kruisingen een mengelmoes geworden is van verschillende oorspronkelijke ondersoorten en het uiterlijk van de individuele exemplaren dan ook flink kan variëren.

Het geslacht Phasianus bestaat uit twee soorten: Phasianus colchicus en Phasianus versicolor met samen ruim dertig ondersoorten. Hiervan heeft de colchicus verreweg het grootste verspreidingsgebied dat loopt van Griekenland in het westen tot Mongolië en Zuidoost-China in het oosten. Het is dan ook niet vreemd dat daar in de loop der tijden tientallen ondersoorten met verschillende uiterlijke kenmerken zijn ontstaan. De versicolor heeft een kleiner verspreidingsgebied dat vooral de eilanden van Japan omvat.

We zijn erg nieuwsgierig en willen meteen de vogels gaan bekijken. De gastvrij aangeboden koffie kan daarom wel even wachten…

Peter Reinders is de trotse eigenaar van 15 verschillende ondersoorten van de edelfazanten (zie overzicht), die ondergebracht zijn achter zijn huis. We krijgen ze allemaal te zien bij een rondgang over zijn terrein. Ze zijn gehuisvest in een twintigtal zeer ruime, rechthoekige volières van verschillende afmetingen die met elkaar verbonden zijn d.m.v. gaasdeuren. Elke volière is daardoor van twee zijden te betreden. De volières zijn met gaasnetten overspannen om opvliegende vogels niet te beschadigen. Het hele terrein van ongeveer 2000 m² is beschermd met schrikdraad op twee hoogten om viervoetige rovers buiten te sluiten.

De inrichting van de volières is bijzonder overzichtelijk, praktisch en toegesneden op de wensen van de vogels. Het centrale gedeelte wordt telkens gevormd door een open grasperk (met zandige plekjes) dat in de zomer vanwege de droge zandgrond soms besproeid moet worden. Aan de randen staan langs het gaas rondom buxusstruiken en op 1 m afgezaagde kerstsparren, waarachter de vogels zich kunnen verschuilen en hun omgeving kunnen gadeslaan.

Echte nachthokken zijn voor deze winterharde fazanten niet nodig maar elke volière is voorzien van een afdak waaronder de fazanten kunnen schuilen bij slecht weer. De watervoorziening bestaat uit automatische drinknippels die wekelijks worden schoongemaakt en ontsmet. Het voeren en de controle gebeurt ’s middags omdat Peter meestal voor dag en dauw naar zijn werk moet.

In alle volières treffen we een haan met meerdere hennen aan. Gezien de zeldzaamheid en daarmee de moeilijke vervangbaarheid van zijn vogels beschikt Peter ook over reservekoppels en reservehanen die in een ‘vrijgezellenvolière’ samen worden gehouden.

Op deze zonnige lentedag beginnen de eerste hanen al te baltsen en te roepen. Eieren zijn er nog niet. Het eerste legsel wordt geraapt en in broedmachines uitgebroed. Dat vergt wel een nauwkeurige administratie en het aanbrengen van ringetjes bij de heel jonge kuikens is noodzakelijk om de verschillende ondersoorten uit elkaar te houden.

Niet alleen het oorspronkelijke verspreidingsgebied van Peters fazanten is groot. Ook uitgebreid is het netwerk van edelfazantenliefhebbers en contacten dat Peter onderhoudt in heel Europa en de VS. Daarbij zijn specialisten in dierentuinen zoals Pilsen in Tsjechië maar ook individuele liefhebbers.

Bij veel volières vertelt Peter waar zijn vogels vandaan komen, en met wie hij nakweek ruilt om het grote gevaar van inteelt zoveel mogelijk tegen te gaan. Het is duidelijk dat Peter als een spin in het edelfazantenweb zit, samen met Edouard Jelen uit Roubaix waarmee hij intensief contact onderhoudt.

Een paar uur lopen we zo door de volières en kijken dan nog even naar Peters ‘bijvangst’. Want het zijn niet alleen edelfazanten waar zijn interesse naar uitgaat. Ook kleurige andere fazanten zoals Temminck-tragopanen, Elliot- en Humefazanten, Europese patrijzen, halsbandfrankolijnen naast agapornissen komen we tegen.

Na deze ontmoetingen gaan we naar binnen en genieten van koffie en natuurlijk... Limburge Vlaai. We praten nog even over onze gezamenlijke liefhebberij en nemen dan afscheid van een bevlogen liefhebber. Wat is het toch geweldig dat wij zo’n verscheidenheid aan gemotiveerde liefhebbers onder onze leden hebben!