Voeding tragopanen

Tekst en foto's door André van der Wielen (voorheen eigenaar van Tragopanerie "De Valendries"), fam.vanderwielenwanadoo.nl

Fazantenvoeding algemeen

Fazanten leggen overwegend minder eieren dan de meeste kippenrassen. Ten opzichte van kippen hebben ze dan ook een lagere behoefte aan calcium en fosfor. De oorsprong van fazanten is schraler dan die van veel kippenrassen. Te veel korte koolhydraten uit traditionele granen, welke we veel in kippenvoer aantreffen, zorgen voor ongewenste vervetting van de dieren. Een derde punt waarop fazanten afwijken van kippen is de soort eiwit waaraan de dieren behoefte hebben. Fazanten hebben behoefte aan een ander type eiwit dan kippen.
Hoewel het niet bij alle soorten fazanten moeilijk is om een goed broedresultaat te behalen, is het aan te raden ze toch met een speciale siervogelkorrel te verzorgen. Goede siervogelkorrels bevatten minder calcium en fosfor dan normaal kippenvoer, bevatten weinig “korte koolhydraten” uit traditionele granen zoals gerst, tarwe of haver en het soort eiwit is afgestemd op de oorsprong van de dieren. Er wordt wel gezegd dat het eiwitgehalte in siervogelvoer hoger hoort te zijn dan in kippenvoer. Als er gebruik wordt gemaakt van de gangbare eiwitbronnen die ook in kippenvoer worden gebruikt, zal dat ook inderdaad het geval zijn. Als de eiwitbronnen echter beter op de oorsprong van de dieren wordt afgestemd, kan volstaan worden met 12 tot 15% eiwit en dat is lager dan in gangbaar kippenvoer. Dus in goed siervogelvoer kan het eiwitaanbod lager zijn in het voer, mits het maar hoogwaardig gevarieerd eiwit betreft.
In de natuur nemen fazanten naast granen en zaden ook groenvoer en vruchten op. Die vruchten hebben niet in de laatste plaats de taak om de zuurgraad in het verteringsstelsel laag te houden. Goed siervogelvoer zorgt voor een juiste zuurgraad in magen en darmen en vervangt die functie van de zure vruchten.
Graanmengelingen zijn slechts als bijvoer geschikt tot maximaal 25%. In de leg- en broedperiode is het bijvoeren van granen zelfs ongewenst. Kies, indien u graanmengelingen wilt bijvoeren, voor een mengeling zonder scherpe granen zoals gerst en boekweit.
Voor een optimale vertering en verhoging van het rendement van het voer dient maagkiezel beschikbaar te worden gesteld. Voor fazanten is de gangbare kippenkiezel goed geschikt.

Tragopanen zijn bijzondere fazantachtigen. Zeker wat voeding betreft is er al veel over gezegd en geschreven. Bij de liefhebbers van deze dieren is inmiddels wel duidelijk dat er met gewoon kippenvoer geen goed resultaat mogelijk is en er zelfs problemen kunnen ontstaan. Qua voedingsbehoeften zijn Tragopanen redelijk goed vergelijkbaar met de overige fazantachtigen. Ook Tragopanen kunnen slecht overweg met de korte koolhydraten uit tarwe en gerst. Wel met de zetmeelkoolhydraten uit maïs! Dit in tegenstelling tot wat er soms beweerd wordt. Als er voldoende ruwe celstof (in de natuur houtstof) in het voer aanwezig is, is maïs in het rantsoen geen probleem. Vanwege het relatief geringe aantal Tragopanen is er geen apart Tragopanenvoer op de markt. Zou dit wel het geval zijn, dan zou het ten opzichte van goed siervogelvoer voornamelijk qua eiwitstructuur nog wat anders opgebouwd zijn en zou het meer vezelrijke producten bevatten. Tragopanen kunnen namelijk het maximale uit een schrale voeding halen. Met een hoogwaardige siervogelkorrel is ook bij Tragopanen een prima resultaat te halen, zeker wanneer men bij de kuikens dierlijk eiwit (in verschillende vormen mogelijk) bij verstrekt. Fabrikanten mogen vanwege de BSE-wetgeving momenteel geen vleeseiwitten in pluimveevoer verwerken. Er zijn siervogelvoeders op de markt die met plantaardige eiwitten en melkeiwitten het benodigde type eiwit voor siervogels echter prima benaderen.

Voor de Tragopanen geldt dat ze in het najaar best wat luxe in conditie mogen zijn. In de natuur is dat ook de tijd dat ze restproducten van granen en zaden vinden. Luxe de winter in, maar schraal de winter uit! Verzorg de dieren (mits ze uitgeruid zijn) ’s winters wat schraler. In de natuur vinden ze ’s winters ook geen rijke voeding. In het voorjaar dienen de dieren slank in conditie te zijn. Liever te mager dan te vet. Enkel slanke dieren zullen goed bevruchten en bevrucht worden en de start en continuïteit van de eiproductie verloopt bij slanke dieren beter. Wanneer een goede siervogelkorrel wordt verstrekt is het overschakelen op een foktoomvoer niet nodig. Wel kan in deze periode grit beschikbaar worden gesteld aan de dieren. Bedenk dat de kwaliteit van de eieren van grote invloed is op de vitaliteit van de kuikens de eerste dagen.De kuikens kunnen voedingstechnisch gezien direct met de siervogelkorrel worden verzorgd. Toch is de ervaring van veel fokkers dat met een luxere voeding bij de kuikens een sneller en betere groei wordt gerealiseerd. Het bijvoeren van universeelvoer of anderszins dierlijk eiwit is daarom tot een week of 6 aan te raden.

Voor mij betekend voeren van de vogels, zorgen dat de voorraad bakken gevuld zijn. Zie pagina huisvesting op deze site.
Deze zelf gemaakte silo’s hebben een inhoud van 3kg. voer en daar kan een gemiddeld koppel twee weken mee vooruit.
Naast dit voer is vers drinkwater van groot belang, om hierin te voor zien heb ik een drink water systeem aangelegd rechtstreeks op het drinkwater net, zodat de vogels altijd vers water tot hun beschikking hebben. Naast deze essentiële behoeften geef ik de tragopanen met regelmaat diverse groente, fruit, en heel veel grassen en onkruiden.
Universeelvoer is een prima aanvulling, maar is ook zeer geschikt om er bijvoorbeeld een ontwormings poeder doorheen te doen, en wat te denken van vitamine in mijn geval hanteer ik Gistocal een muli-vitamine en mineralen preparaat dat ook wel voor honden en katten wordt gebruikt. In de winter experimenteer ik met het geven van gemalen Luzerne brokjes deze zijn van vers gemaaide luzerne en dienen als alternatief groenvoer voor als in de wintermaanden verse grassen minder voor handen zijn.

Bij een complete korrel zijn bijvoerproducten zoals zoete vruchten, groenten, mineralen en vitaminepreparaten overbodig. Deze brengen de voeding namelijk uit balans. Zure bessen en granaatappels kunnen echter wel bijgevoerd worden. Deze bevorderen de lage pH in de darmen en houden zo de bacteriegroei laag.Ook kunt u de oudere fazanten ruwe vezels zoals gras bijvoeren. Deze zorgen voor vulling van de darmen. De passagesnelheid van het voer in de darmen gaat hierdoor langzamer waardoor de darmen meer tijd hebben om de voedingsstoffen op te nemen en alles te verteren.

Het is noodzakelijk dat u altijd maagkiezel ter beschikking stelt aan de fazanten, dat zorgt voor het malen van het voer in de maag. Door het malen wordt het oppervlak van het voer vergroot en kunnen verteringssappen beter inwerken op het voer. Daarnaast zorgt maagkiezel voor een betere darmperistaltiek. Dit alles bevordert de verteerbaarheid van het voer. Maagkiezel kunt u in aparte bakjes in het verblijf plaatsen. De kiezeltjes door het voer mengen heeft geen zin, omdat fazanten misschien maar één korreltje per week eten.

Bij Pride is het niet noodzakelijk grit bij te voeren, dit zit namelijk al in het voer verwerkt. Grit heeft niet de werking, die maagkiezel teweegbrengt in de darm. Grit wordt vaak in het voer verwerkt als extra calcium bron. Het wordt dus gedeeltelijk opgenomen door het lichaam en het overige deel verlaat het lichaam via de mest. Grit is te fijn en poreus om het malen in de maag te stimuleren.

Innerlijke stress is een vorm van stress die ontstaat door factoren zoals ander voer, verkeerde huisvesting en omgevingsstress. Innerlijke stress kan zich vervolgens uiten in een verstoorde spijsvertering. U kunt de innerlijke stress van de fazanten verminderen door een andere voeding die beter aan sluit op de behoefte van de fazant. Pride zou hiervoor in aanmerking kunnen komen. Bovendien is de natuurlijke darmflora die aan Pride is toegevoegd ondersteunend voor de vertering en verlaagt hiermee die innerlijke stress van de fazant.

Uit onderzoek blijkt dat Coli-bacteriën en Cocidioses relatief vaak voorkomt bij fazanten.
Innerlijke stress kan ontstaan door verkeerd voer dat een reden kan zijn voor het ontstaan van deze ziekten. Ook een onjuiste huisvesting en onjuiste hygiëne zijn factoren die stress kunnen veroorzaken. De spijsvertering kan door stress stagneren. Indien de spijsvertering stagneert, heeft dat verstrekkende gevolgen voor de gezondheid van de fazant. Als de dunne darm verstoord wordt door stress wordt de weerstand van het dier verlaagd. De darm krijgt dan een warmteschok (door onder andere adrenaline) wat een verstoring van de afbraak van lichaamsvreemde stoffen in het voer veroorzaakt. De hele brij in de dunne darm, inclusief de lichaamsvreemde stoffen, gaat dan door naar de dikke darm. De lever en de nieren worden bij de vertering dus overgeslagen. Hierdoor kunnen er allerlei inwendige gebreken in het dier ontstaan.

De hygiëne rond het voer dient optimaal te zijn, wij geven u de volgende adviezen:

• Het drinkwater moet elke dag verschoond worden zodat de fazant elke dag schoon en fris water ter beschikking heeft.
• In de vochtige periodes van het jaar is het van belang dat u het voer niet langer dan twee dagen in open bakken laat zitten.
  Vetten in het voer kunnen onder vochtige omstandigheden ranzig worden.
  Bovendien komen er door vocht schimmels in en op het voer.
  Er moet zo gevoerd worden, dat de voerbakken na twee dagen leeg of ongeveer leeg zijn.
  Elke dag nieuw voer in de bakken zou het beste zijn.
• In de droge periodes van het jaar is het aan te raden het voer niet langer dan twee weken in de bakken te laten zitten.
  De bakken moeten in ieder geval onder een afdak en uit de zon staan.
  Voor voer in een silo zoals wij ze gebruiken kun je volstaan met een week voer in natte periode en in de zomer twee weken.
• De volières en nachthokken moeten regelmatig schoongemaakt worden.
• Verblijven grenzen vaak dicht aan elkaar wat de infectiedruk vergroot.

• Huisvesting tragopanen
• Voeding tragopanen
• Broedseizoen tragopanen
• Gezondheidszorg tragopanen
• Cabot tragopaan
• Satyr tragopaan
• Temminck tragopaan
• Tragopanen zuiver houden